Blog Patrick Banis, directeur Arbeidsmarkt bij het CAOP

Zoals u heeft kunnen lezen in verschillende rapporten van onder andere CPB en DNB loopt Nederland langzaam vast in haar ambities door het tekort aan arbeidskrachten. Mede door stikstofproblemen kunnen we geen huis meer bouwen, moeten mensen weken wachten op een loodgieter en sluit de horeca meerdere dagen per week wegens tekort aan goed geschoolde mensen. De problemen zijn het grootst in de publieke sector, waar werk vaak ook slecht valt te automatiseren. De tekorten in de zorg, onderwijs, politie en Defensie stijgen door tot recordhoogte. Oorzaken hiervan zijn zoals bekend de vergrijzing van de arbeidspopulatie, toenemende zorgvraag, grote ambities en investeringen van de afgelopen kabinetten, de aangetrokken economie na de pandemie en de forse werkdruk met bijbehorende ziekteverzuim.

Na jaren van bezuinigingen en marktwerking is het duidelijk geworden dat de publieke sector niet aan de markt kan worden overgelaten en dat dit investeringen vroeg de afgelopen jaren en vraagt de komende jaren. Uit onze eigen onderzoeken bij het CAOP blijkt dat de tekorten de komende jaren nog veel groter gaan worden en dat zorg, onderwijs en de veiligheid van Nederland nog meer onder druk komen te staan.

Paradigmashift in denken nodig

Om dit alles te voorkomen, zullen we moeten kiezen. Niet alleen in de publieke sector, maar breder in de samenleving. Sinds begin jaren ‘80 zitten we in het paradigma dat geld schaars is en dat we genoeg mensen hadden, maar dat moet dus omgedraaid worden. Hoe en waar gaan we onze schaarse mensen inzetten en zorgen we ervoor dat er een fatsoenlijk voorzieningenniveau gewaarborgd wordt voor iedereen in dit land? Dit vraagt om keuzes en een paradigmashift in ons denken na ruim 40 jaar en is er dus een stevige regie vanuit de overheid nodig. Het gaat over ons verdienvermogen en een stijgende arbeidsproductiviteit om goede publieke voorzieningen voor iedereen overeind te houden.

Zet onderwijs hoog op de lijst

Om dit te kunnen bereiken, is kwalitatief goed onderwijs essentieel. Zonder een goed opgeleide en wendbare beroepsbevolking daalt ons verdienvermogen en dus onze welvaart. Daarnaast hebben we goed opgeleide burgers nodig voor de versterking van onze democratische rechtstaat om verdergaande polarisatie tegen te gaan. Dit begint al bij het jonge kind en eindigt nooit, aangezien we een leven lang blijven ontwikkelen en leren.

Ik hoop dat ik u de urgentie van dit alles heb kunnen bijbrengen en dat u deze belangrijke zaken inbrengt bij de onderhandelingen. Mocht u vragen hebben of meer informatie wensen, ben ik gaarne bereid om deze te verstrekken. Aarzel vooral niet, we hebben bij het CAOP een enorme hoeveelheid kennis hierover in huis.

Met vriendelijke groeten,

Patrick Banis

Directie CAOP