Ondanks de ambitie om arbeidsrelatie in te vullen op basis van voorkeuren van de organisatie en de werkenden, zijn de voorgenomen maatregelen van de minister er voor het overgrote deel op gericht om de vaste arbeidsrelatie de norm te laten zijn. Het wordt veel moelijker gemaakt om flexibele arbeidsrelaties aan te gaan. Zo worden nulurencontracten verboden en krijgen zzp’ers te maken met maatregelen, bijvoorbeeld een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering, die het zelfstandig ondernemersschap minder aantrekkelijk maken.

Bekijk hieronder het fragment van Op1 waarin minister Karien van Gennip vertelt over de voorgenomen besluiten om de arbeidsmarkt op de schop te nemen.

Voorgenomen maatregelen niet in het voordeel van iedereen

‘Naar verwachting nemen deze maatregelen een groot deel van de werk- en inkomensonzekerheid weg bij werkenden die nu ongewild afhankelijk zijn van tijdelijke en onzekere arbeidscontracten’, vertelt Brinkman. ‘Zo krijgen zij meer grip op het werk- en privé leven. De vraag is alleen of het wenselijk is dat op deze manier alle werkenden over één kam worden geschoren? Een nulurencontract is namelijk lang niet voor iedereen ongewenst. Scholieren en studenten tekenen er vaak graag voor. Voor zzp’ers is juist de flexibiliteit op het gebied van hoeveelheid werk en werktijden belangrijk om werk, privé en andere persoonlijke voorkeuren op elkaar af te kunnen stemmen. In tegenstelling tot de ambitie van het kabinet, maken de voorgestelde maatregelen dit juist lastiger.’

Duurzaam ontwikkelen meer stimuleren

‘Er zijn natuurlijk wel groepen op de arbeidsmarkt waarvoor het goed is dat sommige vormen van arbeidsrelaties minder flexibel worden’, gaat Brinkman verder. ‘Werkenden die ongewild van tijdelijk contract naar tijdelijk contract hobbelen, krijgen nauwelijks de kans een zeker bestaan op te bouwen. Deze zekerheid biedt ook ruimte om te investeren in de eigen ontwikkeling. Dat is voor iedere werkende van groot belang. Zeker nu het werk steeds sneller lijkt te veranderen als gevolg van maatschappelijke en technologische ontwikkelingen. Niet de aard van de arbeidsrelatie, maar de ontwikkeling van de werkende en werkzoekende is in hoge mate bepalend voor de zekerheid en kans op werk. Het kabinet onderschrijft dit en wil daarom duurzaam ontwikkelen stimuleren. Helaas zijn de voorgenomen maatregelen nog weinig concreet. Sterker nog: een maand na de aankondiging van de minister over de voorgenomen maatregelen heeft het kabinet alweer besloten om het STAP-budget af te schaffen, één van de meeste concrete instrumenten. Terwijl juist dit instrument door het kabinet als een van de belangrijkste werd gezien om duurzaam ontwikkelen te stimuleren. De minister had beter kunnen zoeken naar aanscherpingen in de besteding van het budget.’

Leiden de voorgenomen maatregelen tot het gewenste doel?

Brinkman sluit af met het advies dat het kabinet in zijn ogen zich veel beter meer kan richten op het stimuleren van de ontwikkeling van werkenden: ‘Arbeidsmarkthervormingen zijn zeker nodig. De vraag is of de voorgestelde maatregelen leiden tot het gewenste doel; de arbeidsrelatie zo kunnen vormgeven dat die past bij de persoonlijke voorkeuren en de aard en inrichting van het werk. Zeker nu deze laatste twee punten zo sterk aan verandering onderhevig zijn, is opleiding en ontwikkeling van en door werkenden erg belangrijk. Helaas zet het kabinet op dit thema juist een stap terug.’