MDIEU staat voor Maatwerkregeling Duurzame Inzetbaarheid en Eerder Uittreden en is een tijdelijke maatwerkregeling die voortkomt uit het pensioenakkoord van 2019 dat is gesloten met sociale partners. Het doel is om zoveel mogelijk mensen gezond hun pensioen te laten bereiken door te investeren in duurzame inzetbaarheid. Sectoren kunnen hier een plan voor indienen en er subsidie voor krijgen om het uit te voeren. Platform ACCT heeft van de subsidie gebruikgemaakt en kan starten met de activiteiten om duurzame inzetbaarheid in een deel van de culturele en creatieve sector te verbeteren.

Sjoerd Feitsma is trots op de MDIEU-toekenning en benadrukt dat de samenwerking tussen de deelsectoren die meedoen uniek is: ‘Het is nog niet vaak voorgekomen dat deelsectoren met elkaar optrekken op deze manier om de sector wendbaarder en weerbaarder te maken. Daar ben ik erg trots op. En ik denk ook dat de gehele sector uiteindelijk kan profiteren van wat we bereiken met deze MDIEU-toekenning. Want wat goed werkt, kan eenvoudig worden uitgerold in andere (deel)sectoren.’

Sectoranalyses duurzame inzetbaarheid

Om goed inzichtelijk te krijgen waar de schoen wringt op het gebied van duurzame inzetbaarheid in de verschillende deelsectoren die meedoen met de MDIEU-plannen, moesten er eerst sectoranalyses gemaakt worden. Het CAOP deed onderzoek en maakte de verschillende sectoranalyses:

• Sectoranalyse Nationale opera en ballet
• Sectoranalyse Orkesten
• Sectoranalyse Poppodia

Uit de sectoranalyses bleek dat er genoeg winst te behalen valt op het gebied van duurzame inzetbaarheid. Zo zijn er (te) weinig scholingsmogelijkheden, weinig mogelijkheden tot mobiliteit binnen de sector en is scholing soms moeilijk te volgen in verband met afwijkende werktijden van musici. De verbeterpunten uit de verschillende sectoranalyses sluiten goed aan bij het doel van Platform ACCT.

Verbeteren arbeidsmarkt culturele en creatieve sector

Platform ACCT heeft als doel de arbeidsmarkt te verbeteren in de culturele en creatieve sector en doet dat in vier stappen:

1. Een structurele sociale dialoog tussen werkverleners en werkenden op gang brengen
2. Betere verdienmogelijkheden voor de sector creëren
3. Permanente professionele ontwikkeling mogelijk maken
4. Behoorlijke arbeidsvoorwaarden voor alle werkenden realiseren

De MDIEU-plannen sluiten goed aan bij het doel en de stappen. Sjoerd Feitsma licht toe: ‘Ik ben erg blij met het MDIEU-traject dat we samen met het CAOP doen, maar ook met de hoofdlijnenbrief van staatssecretaris Uslu van Cultuur en Media. Het effect van corona is merkbaar, want er is veel meer aandacht voor de positie van zelfstandigen. Dat zorgt ervoor dat we veel scherper het gesprek kunnen voeren over flexibiliteit en schijnzelfstandigheid. We willen dat zelfstandigen eerder in dienst worden genomen en dat er beter met hen wordt omgegaan in de sector. We zitten echt op een kruispunt van keuzes die we kunnen maken. Wat ik dan heel fijn vind, is dat we met het MDIEU-traject voor de drie deelsectoren poppodia en festivals, orkesten en nationale opera & ballet concreet aan de slag gaan met verbeteringen. En dat helpt ons ook met het weerbaarder maken van de gehele culturele en creatieve sector.’

Deelname aan MDIEU-traject zet culturele en creatieve sector meer op de kaart

Sjoerd Feitsma ziet ook dat meedoen met de subsidieregeling van MDIEU ervoor zorgt dat de sector actief is en laat zien dat de sector wil verbeteren. ‘Het is helaas nog niet zo vanzelfsprekend dat de culturele en creatieve sector meedoet aan dit soort programma’s over duurzame inzetbaarheid en daardoor ontbreekt vaak bij ministeries het beeld hoe het in onze sector precies geregeld is en waar het manco zit. We hopen dat door aan het MDIEU-traject mee te doen, we laten zien dat we oplossingen kunnen bieden en wat makkelijker aan tafel komen bij verschillende ministeries. Dat is niet zo vanzelfsprekend, omdat de sector gefragmenteerd en relatief klein is.’

Wouter Touw bevestigt dat: ‘In de gesprekken met het ministerie van SZW merk ik dat ze blij zijn dat de culturele en creatieve sector deze handschoen in gezamenlijkheid heeft opgepakt. En dat is mooi om te zien, want er zijn veel verschillen tussen die deelsectoren. Dat geldt minder op het gebied van HR en P&O, want eigenlijk valt het op dat gebied juist wel mee met die verschillen. En dat maakt het ook mooi dat Platform ACCT er is. Je kan nu naar de overeenkomsten zoeken, want die zijn er veel meer dan menigeen denkt. De output van veel culturele organisaties is uniek, maar alles wat eraan vooraf gaat aan processen, zoals P&O en HRM, die zijn eigenlijk niet zo anders. De vraagstukken zijn vrijwel gelijk.’ Sjoerd Feitsma vult nog aan: ‘Om hier met de gehele culturele en creatieve sector van te leren, hebben we goede voorbeelden nodig. En dat maken we nu mogelijk met het MDIEU-traject.’

De belangrijkste MDIEU-activiteiten

Sjoerd Feitsma vertelt welke MDIEU-activiteiten het belangrijkst zijn: ‘Het is voor ons vooral relevant om te zien hoe de sector in elkaar zit. Uit de sectoranalyse kwam naar voren dat het ontbreekt aan degelijke HR-kennis binnen de cultuursector. En daar moeten we nu een oplossing voor bedenken. Die oplossing gaat niet alleen voor de drie deelsectoren werken, maar voor de gehele sector. Daarnaast hebben we ook digiPACCT opgericht dat zich richt op het versterken van de HR-kennis binnen de sector. We hopen dat we met de leerpunten van het MDIEU-traject dit platform nog beter kunnen inrichten.’

Er liggen ook kansen op het gebied van regionale samenwerking, vindt Sjoerd Feitsma: ‘Er ligt ook een mooie kans, want er worden nu regionale samenwerkingen opgepakt op het gebied van fair practice. In Utrecht en Groningen kijken ze bijvoorbeeld nu niet per deelsector, maar naar het belang voor de lokale culturele en creatieve sector én de lokale economie. Zo wordt cultuur echt een pijler voor de lokale economie. Mooi om te zien dat er nu vanuit een andere invalshoek naar wordt gekeken en dingen geprobeerd worden. Ik volg dat op de voet. Gemeenten denken nu ook zelf na over de fair practice code en hoe ze het willen doorvoeren. En wat hun eigen verantwoordelijkheid hierin is.’

Wouter Touw vult aan: ‘Gezamenlijk ben je nu in staat duurzame inzetbaarheid aan te pakken. Je hebt nu de massa om écht iets te doen. Iedere deelsector afzonderlijk van elkaar is toch te klein om iets voor elkaar te krijgen. Ondanks alle goede voornemens natuurlijk.’

Rol van het CAOP

‘De steun van het CAOP om heel veel partijen bij elkaar te brengen en te houden, dat is wel iets om trots op te zijn, geeft Sjoerd Feitsma aan, ‘het is gelukt om voor drie deelsectoren de MDIEU-aanvraag rond te krijgen. Dat is niet vanzelfsprekend. En dat we vervolgens nu gezamenlijk optrekken en de schouders eronder zetten om het MDIEU-traject aan te gaan, dat is de grootste winst. En dat in tijden dat de drie driesectoren er eigenlijk geen capaciteit voor hebben. Dat laat wel zien dat ze het echt belangrijk vinden. En ik hoop dat het inspirerend is voor de deelsectoren die nu niet meedoen.’

Wouter Touw vult aan: ‘We proberen zoveel mogelijk aan te sluiten bij de activiteiten die al plaatsvinden in de sector ten behoeve van de duurzame inzetbaarheid. Daar zit nog wel een uitdaging om het inhoudelijk goed uit te lijnen met elkaar, maar dat is wel de manier waarop je dit moet doen. De uitkomsten zullen we vervolgens vertalen naar een nieuwe aanvraag.’

Meer informatie

Platform ACCT is opgericht begin 2020 als opvolger van de arbeidsmarktagenda van culturele en creatieve sector. De arbeidsmarktagenda is in 2017 vastgesteld door de culturele sector zelf en loopt tot eind 2023. De agenda omvat verbeterpunten voor werkenden uit de sector. Platform ACCT geeft handen en voeten aan de arbeidsmarktagenda en actualiseert het document regelmatig. Daarnaast is Platform ACCT actief bezig met de aanbevelingen die in het SER-rapport Passie gewaardeerd zijn opgenomen om zo de culturele en creatieve sector wendbaarder en weerbaarder te maken.