Het lijkt steeds vaker voor te komen dat de maatregelen die burgemeesters aankondigen, worden gezien als hun persoonlijke opvatting. ‘Personificatie van het beleid’, noemt Hans Groot het in zijn opiniestuk voor Binnenlands Bestuur. Eerder deed dit verschijnsel zich voor bij maatregelen tegen ondermijning. Burgemeesters die bijvoorbeeld panden sloten, werden afgeschilderd als ‘typische crimefighters: dappere burgemeesters die solitair optreden tegen het brutale geboefte’. In Haarlem had de personificatie een heel ander gevolg: de burgemeester werd persoonlijk bedreigd, waardoor hij lange tijd beveiligd moest worden.

Leg de maatregelen en het besluitvormingsproces uit

Hoe kunnen burgemeesters deze personificatie voorkomen bij de aankondiging van lokale coronamaatregelen? ‘Leg uit waarom een maatregel noodzakelijk is, maar leg ook uit hoe de besluitvorming is verlopen en welke feiten en argumenten de doorslag gaven’, zegt Groot. Daarbij kunnen burgemeesters aangeven dat ze met collega’s hebben overlegd of met de veiligheidsregio. Deze transparantie vindt Groot nodig, ‘juist wanneer het draagvlak voor de coronamaatregelen afneemt en de lijst met fake news en complottheorieën alsmaar groter wordt.’ Burgemeesters moeten volgens hem niet bang zijn om gewoon toe te geven dat ze fouten hebben gemaakt of dat ze niet genoeg betrouwbare bronnen hebben.

Wijs op gevolgen als mensen zich niet aan de maatregelen houden

Transparantie en goede communicatie blijft ook op landelijk niveau nodig. Groot denkt dat het schouderklopje op zeker moment niet meer effectief is. Als het duidelijk is dat groepen mensen zich niet aan de coronamaatregelen houden, moet het kabinet volgens hem ook op een indringende manier duidelijk maken wat daarvan de gevolgen zijn. ‘Kabinet, wees niet bang om voor zedenmeester versleten te worden. Doe iets, alles is beter dan dit.’