Voor dit onderzoek is een enquête gehouden onder 1.090 leraren en overig onderwijspersoneel. Daarnaast is op basis van statistische analyses van vacaturegegevens en achtergrondkenmerken van de school en buurt een volledig inzicht gecreëerd van de werkomgeving van het onderwijspersoneel in Den Haag. De uitkomsten zijn in een aantal thema’s opgedeeld.
Uitkomsten van het onderzoek
De meest opvallende uitkomsten van het onderzoek:
- Grote verschillen in personeelstekorten tussen scholen
- Grote verschillen in personeelstekorten tussen wijken
- Personeelstekorten hangen samen met kenmerken van de school en de buurt
- Grote personeelstekorten gaan vaak samen met een hoog ziekteverzuim, meer invallers en inzet van onbevoegden, en een hoge werkdruk
- Grote zorgen bij het onderwijspersoneel over personeelstekorten
- Scholen met grote personeelstekorten zijn minder aantrekkelijk voor nieuw personeel
- Leraren willen meer ondersteuning bieden aan leerlingen dan de praktijk toelaat
- Werksfeer en goede schoolleiding van belang voor baantevredenheid
- Arbeidsmarkttoelage komt tegemoet aan wensen van onderwijspersoneel op achterstandsscholen
- Gemengd oordeel over de schoolleiding
- Gemengd beeld over collega’s in het team
- Kritisch oordeel over schoonmaak, hygiëne en onderhoud van de school
- Leraren op achterstandsscholen kritisch over de buurt van de school
Daarnaast was ongeveer een op de twintigrespondenten actief op zoek naar ander werk. Driekwart van de respondenten geeft aan in de komende drie jaar nog steeds op de school te willen werken waar ze nu al werken. Iets minder dan een op de tien respondenten wil naar een andere school in Den Haag en een even grote groep wil wel naar een andere school buiten Den Haag. 7% van de respondenten heeft plannen om het onderwijs de komende drie jaar te verlaten. Respondenten op achterstandsscholen staan wat vaker open voor nieuwe kansen (op de arbeidsmarkt) dan respondenten op niet-achterstandsscholen.
Conclusies uit het onderzoek
Er bestaan grote verschillen tussen de lerarentekorten in Den Haag, zowel tussen scholen als wijken. ‘Verschillen in personeelstekorten hangen samen met kenmerken van de school en de buurt. Op scholen met een hoge vacaturegraad is er in veel opzichten sprake van een cumulatie aan personeelsproblemen die niet alleen bestaan uit personeelstekorten, maar ook een hoger ziekteverzuim onder het personeel, meer invallers en onbevoegden, en een hogere ervaren werkdruk. Veel leraren en overig onderwijspersoneel beoordelen de personeelssituatie op hun school als ernstig tot zeer problematisch. De personeelsproblemen op school (personeelstekort, ziekteverzuim, werkdruk, onbevoegden, invallers) zijn niet alleen direct van invloed op de lerarentekorten, maar ook indirect via de beeldvorming van medewerkers over hun eigen organisatie als werkgever’, zo staat in het rapport.
Verder blijkt dat er twee factoren zijn die mede de aantrekkelijkheid van de werkomgeving van het onderwijspersoneel bepalen:
- Leraren op achterstandsscholen ervaren meer beperkingen om goed onderwijs te geven vanwege de meer uitdagende leerlingenpopulatie
- Onderwijspersoneel op achterstandsscholen vindt een arbeidsmarkttoelage gepast omdat zij te maken hebben met een meer uitdagende leerlingenpopulatie.
Aanbevelingen uit het onderzoek
In het rapport worden acht aanbevelingen gedaan. Een greep uit die aanbevelingen:
- Ondersteun schoolleiders in het verbeteren van de gesprekkencyclus, inclusief de aandacht daarbij voor het ontwikkelen en benutten van talenten van medewerkers
- Benader het lerarentekort niet alleen formatief maar kijk in brede zin (integraal) naar de werkomgeving van het personeel (inhoud van het werk, arbeidsvoorwaarden, samenwerking met collega’s, schoolleiding en kwaliteit van het schoolgebouw)
- Stel scholen en leraren met veel achterstandsleerlingen in staat om extra ondersteuning te geven aan leerlingen die dat nodig hebben. Dit vergroot niet alleen de onderwijskansen voor leerlingen, maar draagt ook bij aan een grotere werktevredenheid van de leraren en daarmee aan de aantrekkelijkheid van hun werk.
Meer informatie
Wil je meer lezen over het onderzoek, de toegepaste methodiek, de conclusies en de aanbevelingen? Download dan met onderstaande knop het onderzoeksrapport.