Van der Wal, bijzonder hoogleraar op de Ien Dales Leerstoel van de Universiteit Leiden en het CAOP, denkt dat er in een netwerksamenleving ander integriteitsbeleid past. ‘Er wordt in toenemende mate van ambtenaren en bestuurders verwacht dat zij controle en verantwoordelijkheden ‘loslaten’ door beleid en diensten veel meer samen met burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties te ontwerpen en te verzorgen, dus in co-creatie en in coproductie. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Overheden komen daardoor in een spagaat terecht, omdat stakeholders nog steeds wel verwachten dat het bestuur het voortouw neemt – en de schuld krijgt als zaken fout gaan – terwijl dat bestuur steeds minder vanzelfsprekend ook de autoriteit en de legitimiteit heeft om door te pakken.’
Bijzondere verantwoordelijkheid publieke sector
Semipublieke organisaties gaan verschillend om met dit spanningsveld. Zo worden externe adviseurs vaker gevraagd om de gedragscode van de organisatie te ondertekenen. Ook worden er integriteitstrainingen voor netwerkpartners georganiseerd. Toch draagt de publieke sector als partner een bijzondere verantwoordelijkheid. ‘Daarbij past ook dat burgers uitleg krijgen dat zij niet alleen meer met de vinger naar de overheid mogen wijzen als een partnerschap niet direct aan de vaak hoge verwachtingen voldoet. In een netwerksamenleving hebben zowel succes als falen vele vaders.’
Lees het opiniestuk van Zeger van der Wal in Binnenlands Bestuur
