Auteurs Hans Schwartz (CAOP), Marijke Bertu en Marjan van der Maas (KPC Groep) laten zien dat de ontwikkeling van kinderen vooral kansrijk is als zijzelf centraal staan in plaats van de instituties. Dat geldt voor kinderen met achterstanden én met voorsprongen. Kinderen centraal stellen, is ook het uitgangspunt voor het onderwijs- en kinderopvangbeleid. De noodzaak daarvan bevestigen de verschillende interviews met mensen uit de praktijk. Het boek biedt vooral directeuren kinderopvang en schoolleiders handvatten voor een passende aanpak van kindcentra in de lokale omgeving.
Regierol bij kindcentrum
Op dit moment ontstaan in ons land 35 kindcentra, vooral nog in achterstandswijken in de grotere steden. Gemeenten kunnen hun regierol gebruiken om onderwijs en opvang en ook zorg en welzijn, cultuur en sport, bij elkaar te brengen. Zij kunnen de komst van kindcentra stimuleren via de Lokale Educatieve Agenda en bijvoorbeeld de Integrale Huisvestingsplannen, zoals de gemeente Zoetermeer dat doet. Onderwijswethouder Isabelle Vugs: ‘Wij hebben het vormgeven van kindcentra gekoppeld aan ons Integrale Huisvestingsplan, via een aanbod van extra ‘vierkante meters’. Dat heet inmiddels de ‘Zoetermeerse aanpak’. Wij zien dat kinderen op tijd taal- of rekenachterstanden inhalen en dat de overgang van meer spelen naar meer leren natuurlijk in elkaar overloopt. Het boek laat heel goed zien hoe maatwerk mogelijk is en ontsluit kennis om kindcentra goed vorm te geven.’
Meerdere routes
‘Integrale kindcentra. Van visie naar uitvoeringspraktijk’ gaat over het proces om tot een kindcentrum te komen en het soort leiderschap dat daarvoor nodig is. Van een strategische visie op kindontwikkeling tot het betrekken van kinderen, ouders en organisaties in de wijk of dorpskern als de bibliotheek en zorg en welzijn. Kinderopvangdirecteuren en schoolleiders komen aan het woord over succesvolle processen en over de stevige barrières die zij moesten overwinnen. Er is niet één route naar de ‘de stip aan de horizon’. Het gaat vooral om kansen grijpen waar die zich voordoen: ‘Vraag niet hoe het kan, maar profiteer ervan en overwin belemmeringen’, zeggen de auteurs.
Vroegselectie
IKC Prins Willem-Alexander van het schoolbestuur UN1EK Onderwijs en de kinderopvang in Vlaardingen staat in een voormalige Vogelaarwijk. Directeur Peter van der Windt spreekt in het boek zijn zorgen uit over de ‘vroegselectie’. Kinderen kiezen al jong voor een vervolgonderwijs waardoor hun onderwijs- en loopbaancarrière al rond hun twaalfde bepaald is. Later van schoolsoort wisselen komt weinig voor. Hij pleit voor uitstel van de studiekeuze. Dat sluit aan bij het concept van de Tienercolleges (10-14 jaar) waarvoor het regeerakkoord meer experimentele ruimte biedt.
Kindcentrum heeft positieve invloed op lerarentekort
Een kindcentrum biedt vormen van ‘anders organiseren’ van onderwijs aan waarbij onderwijsassistenten, pedagogische medewerkers en leraren samen het onderwijs vormgeven. Dat draagt bij aan het oplossen van lerarentekorten en ook aan meer loopbaanperspectief voor de professionals. Leraren kunnen zich specialiseren tot coach en vakspecialist, zoals voor rekenen en taal. De onderwijsassistenten en pedagogisch medewerker krijgen meer mogelijkheden om met maatwerkopleidingen leraar te worden.
Meer informatie over kindcentra
Het boek hoort bij de reeks ‘Leiderschap in de onderwijspraktijk’ van uitgeverij Pica en kost € 25 (ISBN 9789492525291). Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met Hans Schwartz via h.schwartz@caop.nl.
